Voorwoord
International
Documentary
Film Festival
Amsterdam
Documentaries die je raken
Op 14 november 2018 werd in een vol Carré het 31e International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) officieel geopend door Minister Sigrid Kaag voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Minister Kaag sprak over het grote belang van filmmakers die ideeën, beelden en emoties van anderen kunnen laten zien:
“Creatieve documentaires kunnen ons laten nadenken, zien en ervaren zodat wij – als publiek – bereid zijn om voor anderen op te komen en betere samenlevingen te bouwen, met meer democratie, openheid en humaniteit.”
In de openingsfilm van die avond, Kabul, City in the Wind van Aboozar Amini, komt veel samen van wat voor IDFA belangrijk is: de filmische verbeelding van de werkelijkheid in een persoonlijk verhaal, gemaakt door een aanstormend talent. En een verhaal dat bijdraagt aan wederzijds begrip en empathie: een kracht van documentaires waar ook de minister aan refereert.
In 31 jaar is IDFA uitgegroeid tot het belangrijkste internationale documentairefestival ter wereld. De populariteit van het genre heeft de afgelopen tien jaar een vlucht genomen. Documentaires worden steeds vaker vertoond op de A-festivals, in theaters en op grote on-demandplatforms. Het genre is springlevend. Daar profiteert IDFA (graag) van. Ook besteden we aandacht aan de groeiende populariteit van het genre en organiseren we paneldiscussies en denktanks over onder meer storytelling en distributie op superplatforms. Bovendien hebben we afgelopen jaar geëxperimenteerd met een programma met documentaireseries, een zeer populaire vorm van het genre.
Toenemende commercialisering leidt er ook toe dat documentaires steeds meer worden geregeerd door kijk-, bezoek- en verkoopcijfers. Dit kan resulteren in eenvormigheid en minder ruimte voor filmisch experiment. Ook kan de maatschappijkritische functie van de documentaire verdwijnen. Daarom ziet IDFA het meer dan ooit als taak om een uitgebalanceerd programma te bieden met ruimte voor publieksvriendelijke documentaires maar zeker ook voor films met een afwijkende beeldtaal of een complexe narratieve structuur én documentaires die vanuit een niet-westers perspectief zijn gefilmd. IDFA wil ook een platform zijn voor cinema die verwachtingen wil doorbreken en een kritische houding oproept.
IDFA 2018 was het eerste festival onder leiding van de nieuwe artistiek directeur Orwa Nyrabia. In zijn slottoespraak pleitte Nyrabia voor een open en inclusief festival, met meer aandacht voor artistieke authenticiteit, vrijheid van expressie, gender en pluralisme. Het genre als kunstvorm ontwikkelen en de huidige tijd in een selectie van documentaires vatten voor een divers publiek, dat is de opdracht van IDFA.
Cees van ‘t Hullenaar
Executive directeur
Aboozar Amini tijdens de IDFA 2018 Award ceremonie op 21 november 2018 in het Internationaal Theater Amsterdam.